Yazma bir metnin, farklı nüshalarına dayanılarak müellifin kaleminden çıkmış hâline ulaşmaya çalışmaya “Tahkik”, “Tenkitli Metin Neşri” veya “Edisyon Kritik” denir. Sosyal bilimler alanında yapılan araştırmalarda tahkik çalışmalarına atıf yapılırken tahkik eden kişinin (muhakkik) isminden önce “thk.” kısaltması kullanılır (Örnek: Ebû İshâk es-Saffar, Telḫîṣü’l-edille, thk. Angelika Brodersen). APA, MLA ve Chicago gibi akademik yazım sistemlerinde ise “tahkik” yerine “Edited by” ifadesi veya “ed.” kısaltması tercih edilir (Örnek: Ebû İshâk es-Saffar, Telḫîṣü’l-edille, ed. Angelika Brodersen). Oysa tahkik çalışması, editöryal yayından farklıdır ve bu farkı belirtmek için “thk.” kısaltmasının kullanılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. İSNAD Atıf Sistemi’nde tahkik çalışmalarına atıf yapılırken Türkçe metinlerde “thk.” ve İngilizce metinlerde ise “Critical ed.” kısaltmasının kullanılması gerekli görülmektedir.
| İlk Geçtiği Yerde | Yazar Adı Soyadı, Kitap Adı, thk. Muhakkikin Adı Soyadı (Basım Yeri: Yayıncı, Basım Yılı), Cilt/Sayfa Numarası. |
| Örnek | Ebû İshâk İbrâhim ez-Zâhid es-Saffâr, Telḫîṣü’l-edille li-ḳavâʿidi’t-tevḥîd, thk. Angelika Brodersen (Beyrut: el-Ma‘hedü’l-Almânî li’l-Ebhâsi’l-Şarkiyye, 1432/2011), 2/34. |
| Sonraki Geçtiği Yerde | Yazar Soyadı, Kitap Kısa Adı, (Farklı tahkikler kullanılmışsa) thk. Muhakkikin Adı Soyadı, Cilt/Sayfa Numarası. |
| Örnek | Saffâr, Telḫîṣü’l-edille, 2/52. |
| Kaynakçada | Yazar Soyadı, Adı. Kitap Adı. thk. Muhakkikin Adı Soyadı. Basım Yeri: Yayıncı, x. Basım, Basım Yılı Hicrî/Milâdî. |
| Örnek | Saffâr, Ebû İshâk İbrâhim ez-Zâhid. Telḫîṣü’l-edille li-ḳavâʿidi’t-tevḥîd. thk. Angelika Brodersen. 2 Cilt. Beyrut: el-Ma‘hedü’l-Almânî li’l-Ebhâsi’l-Şarkiyye, 1432/2011. |
|
Arap müelliflerin nisbe veya lakabında yer alan elif lâm takısı (el-, er- vb.), kaynakçada ad alanının en sonuna yazılır. ör. Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed el-. Böylece “el-” takısı EndNote ve Zotero yazılımları kullanıldığında ilk dipnotta “Ebû Hâmid Muhammed el-Gazzâlî” şeklinde yer alırken, kaynakçada soyad alanına yazılan meşhur addan önce görünmez. Çalışma tamamlandığında kaynakça kısmındaki “el” takıları manuel olarak silinir.
EndNote programında “Tahkik Eden”, “Muhakkik” olarak girilir. Zotero’da ise “Dizi Editörü/Series Editor” olarak kaydedilir.
|
Türkçe
Sonraki Geçtiği Yerde Yazar Soyadı, Kitap Kısa Adı, thk. Muhakkikin Adı Soyadı Cilt/Sayfa Numarası.
Örnek Saffâr, Telḫîṣü’l-edille, thk. Angelika Brodersen, 2/52.
Merhaba,
Muhakkik ten sonra virgül var mı yok mu?
örnekte var; formülde yazılmamış.
Örnekte gösterildiği şekilde virgül olacak. Yazım hatası olmuş düzeltme yapılacak. Teşekkür ederiz.
İSNAD Atıf Sistemi’nde tahkik çalışmalarına atıf yapılırken Türkçe metinlerde “thk.” ve İngilizce metinlerde ise “Critical ed.” kısaltmasının kullanılması gerekli görülmektedir.
chicagoda tahkik bulamadım yardımcı olumusunuz
APA, MLA ve Chicago gibi akademik yazım sistemlerinde “tahkik” yerine “Edited by” ifadesi veya “ed.” kısaltması tercih edilir (Örnek: Ebû İshâk es-Saffar, Telḫîṣü’l-edille, ed. Angelika Brodersen). Oysa tahkik çalışması, editöryal yayından farklıdır ve bu farkı belirtmek için “thk.” kısaltmasının kullanılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. İSNAD Atıf Sistemi’nde tahkik çalışmalarına atıf yapılırken Türkçe metinlerde “thk.” ve İngilizce metinlerde ise “Critical ed.” kısaltmasının kullanılması gerekli görülmektedir.
3 kişi tahkik etmişse nasıl yazıyoruz dipnot ve kaynakça da
Yazar, Editör, Çevrimen, Muhakkik, Neşreden, Hazırlayan vb. sayısı üç veya daha fazla ise dipnotta ilk araştırmacının adı ve soyadına yer verildikten sonra “vd.” kısaltması kullanılır.
https://www.isnadsistemi.org/guide/isnad2/isnad-dipnotlu/1-genel-ilkeler/
peki makalelerde yapılan tahkikleri nasıl dipnot göstermeliyiz acaba?
Makale İçinde Yayımlanan Neşir ve Tahkikler:
İlke Geçtiği Yerde:
İbrahim el-Halebî, Risâle fi hakkı ebeveyi’r-Resûl, nşr. Kadir Gömbeyaz, “Ebeveyn-i Resûl Meselesine Özgün Yaklaşımlar: İbrahim el-Halebî’ye (ö. 956/1549) Nispet Edilen Bir Risalenin Neşri ve Analizi”, Bilimname 38 (2019), 57-81.
Sonraki Geçtiği Yerdee:
İbrahim el-Halebî, Risâle fi hakkı ebeveyi’r-Resûl, nşr. Kadir Gömbeyaz, 57.
Kaynakçada:
İbrahim el-Halebî. Risâle fi hakkı ebeveyi’r-Resûl. nşr. Kadir Gömbeyaz. “Ebeveyn-i Resûl Meselesine Özgün Yaklaşımlar: İbrahim el-Halebî’ye (ö. 956/1549) Nispet Edilen Bir Risalenin Neşri ve Analizi”. Bilimname 38 (2019), 57-81.
Selâmün aleyküm hocam çalışmada bir kitabın farklı basımlarını kullanıyorsak veya bir yerinde kitabın arapçasından faydalanıyorsak başka yerinde çevirisinden faydalanıyorsak ikisinde ilk geçtigi yerlerde hocanın ve kitabın adını tam olarak mı vereceğiz?
1. Kitabın farklı basımları birlikte kullanılıyor ise sonraki atıflarda iki baskının birbirine karışmaması için varsa eseri neşreden/tahkik eden/sadeleştiren bilgisi sonraki kullanımlarda da tekraren yazılır. Bu bilgiler yok ise Eser başlıklarından sonra parantez içinde yayım tarihi eklenebilir: Eser Adı (1990) gibi.
2. Aynı eserin hem Arapçası hem de Çevirisi birlikte kullanılıyor ise 2 ayrı eser gibi bunlara atıf yapılır
selamlar hocam, çok ciltli bir eserin aynı baskısında farklı ciltleri farklı kişiler tahkik ettiyse bu durumda dipnotlar ve kaynakçada durum ne olacak, veya çok ciltli bir esere ait iki farklı baskıyı kullanıyorsak ve ciltleri de az önce ifade ettiğimiz gibi farklı kişiler tahkik ettiyse durum ne olacak
1. Aynı eseri birden fazla kişi tahkik etmiş ise ilk cildin muhakkiki yazılır ve sonrasında ve diğerleri kısaltması (vd.) kullanılır: Müellif Adı, Eser Adı, thk. Bekir Topaloğlu vd. (İstanbul: xx, 2020), 6/7.; ikinci ve sonraki atıflarda muhakkik ismi belirtilmez.
2. Aynı eseri birden fazla neşri/tahkiki kullanılıyor ise ilk atıfta ve sonrakilerde muhakkik/naşir ismi eser isminden sonra yazılarak neşirlerin karışması önlenir.
İSNAD PDF indirilip bakılabilir: https://www.isnadsistemi.org/pdf/?download=true&print=true&openfile=false&file=https%3A%2F%2Fwww.isnadsistemi.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2019%2F10%2FISNAD_Atif_Sistemi_2.Edisyon_v1.5-1.pdf#zoom=page-fit&pagemode=bookmarks
Hocam selamlar. Bazı eserlerde takdim eden yazıyor sadece. Bunlarda ne yapacağız?
Takdim eden esere katkı sağlamış ve belli sayfalar arasında bir bölüm yazmış ise o sayfalara KİTAP BÖLÜMÜ olarak atıf yapılır. Takdim edenin esere bir katkısı yok ise o esere atıf yaparken takdim edenin belirmeye gerek olmaz. Eser temel künye bilgileri yazılarak atıf yapılır (Yazar, Eser Adı, Basım Bilgileri, Cilt ve Sayfa Bilgisi gibi).
Hocam merhabalar. Bir müellifin birden fazla eseri kaynak verilmek istense her ikisinde de müellifin tam adı mı yazılacak? Yoksa ilkinde yazmak yeterli midir? Teşekkür ederim.
Kaynakçada ad ve soyad tekraren yazılır.
Dipnotta ayrı ayrı yerlerde ise isim tam yazırlır; ayn dipnotta ise ikinci eserde isim yazılmaz a.mlf. kısaltması kullanılır. Bk. Kısaltmalar
Eseri tahkik eden iki kişi ise end note programında ve dipnotta nasıl yazılır
EndNote’da ikinci yazar, muhakkik vb. EndNote veri girişinde alt alta yazılır
Demir, Abdullah
Demir, Ahmet gibi
Dipnotta tire ile yazılır: thk. Abdullah Demir – Ahmet Demir
Hocam Arapça eserlerde musahhih (tashih eden) nasıl belirtilir? thk. yerine tsh. yazılarak mı gösterilecek çünkü kısaltmalarda bu şekilde vermişsiniz yoksa gösterilmesine gerek yok mu?
Muhakkik veya naşir var ise musahhihe gerek yok
el-Münemmak fî ahbari kureyş / Ebû Ca’fer İbn Habib Muhammed b. Habib b. Ümeyye Bağdadi Haşimi Muhammed b. Habib ; tsh. Hurşid Ahmed Faruk. — Beyrut : Âlemü’l-Kütüb, 1985.
Sayın hocam bu eserdeki tashih kısmını nasıl girmeliyiz?
İSNAD İndirmeler sayfasından ZOTERO dosyasını indirebilirsiniz, içinde yardım PDF kılavuzu var.
Merhabalar tahkikli kaynakları end note da kütüphaneme giriyorum ama dipnotta kullanamıyorum. Dipnota atmıyor acaba nerede yanlış yapıyorum.
EndNote şablon klasörü içinde yardım kılavuzu yer almaktadır. https://www.isnadsistemi.org/indirmeler/
Merhabalar hocam. Zotero’da tahkik için “Dizi Editörü/Series Editor” sekmesi bulunmamaktadır. Ne yapmam lazım? teşekkür ederim.
İSNAD Web sitesi “İndirmeler” sekmesinde ZOTERO dosyasını indirebilirsiniz, içinde Zotero Yardım Kılavuzu – PDF var.
Merhaba hocam. Bir eserin tahkik bölümüne zoteroda nasıl atıf yapabiliriz?
Eser türü nedir? Makale mi, tahkikli neşir mi, çeviri mi?
Tahkikli neşir hocam.
Tahkikli neşre, Kitap-Tahkikli olarak atıf yapılır: 2.9. Kitap-Tahkik/Edisyon Kritik
Tahkik eden kişiler 3 kişi ise nasıl bi yol izlenmelidir
İkden daha fazla ise : Birincinin Ad Soyadı vd.
Selamunaleyküm hocam.
Dipnotta Arap müelliflerin isimlerindeki ikinci geçtiği yerde -el, -es gibi takılar silinmeli mi? Silinmesi gerekiyorsa Zotero’dan bunu nasıl yapmalıyız?
Bakınız
1- İSNAD, https://www.isnadsistemi.org/guide/isnad2/akademik-yazim/6-yazar-isimlerinin-yazimi/
2- İSNAD İndirmeler/Zotero Klasörü/ Zotero Yardım PDF Kılavuzu
Merhaba hocam,
ilk atıf yaptığımız cildinden farklı tahkikler kullanılmışsa isimleri yazdığımız gibi, farklı yılda yayınlandıysa bunu da ayrıca yazıyor muyuz? Nasıl yazmalıyız? Teşekkür ederim.
Birden fazla ciltli ve birden fazla muhakkikin olduğu eserlerde ilk muhakkikin adı yazıldıktan sonra vd. kısaltması kullanılabilir.
Örnek:
Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Teʾvîlâtü’l-Ḳurʾân. thk. Ahmet Vanlıoğlu vd. – İlmî Kontrol: Bekir Topaloğlu. 17 Cilt. İstanbul: Mizan Yayınları, 2005-2010.
Hocam aslında kastettiğim mesela bir kitabın birinci ve üçüncü cildi kullandım, birinci cildi ör. 2001, üçüncü cildi 2003. Bunları ilk geçtiği dipnotta ve kaynakçada nasıl yazacağız acaba?
İlk Cilt Basım – Son Cilt Basım Tarihi olarak (İstanbul: X Yayınları, 2001-2007)
Mesela hocam ciltlerin arasında hem muhakkik farkı var hem de yayın yılı farkı var.
Örnegin:
Abdülcebbâr, Ebü’l-Hasen Abdülcebbâr b. Ahmed el-Hemedânî. el-Muġnî fî ebvâbi’t-tevhîd ve’l-‘adl. thk. Ebu’l-‘Ala Afîfî. 13. Cilt. el-Lütf. Kahire: Matbaatü Dârü’l-kutubi’l-Mısriyye. 1962.
Abdülcebbâr, Ebü’l-Hasen Abdülcebbâr b. Ahmed el-Hemedânî. el-Muġnî fî ebvâbi’t-tevhîd ve’l-‘adl. thk. Mustafa es-Sekka. 14. Cilt. el-Aslah, İstihkaku’zem, et-Tevbe. Kahire: ed- Dârü’l-Mısrıyye li’t-Telif ve’t-Terceme. 1965.
(Nitekim örnekte olduğu gibi yayınevinin ismi de değişmiş olabilir.) Bu tarz durumlarda ilk atıftan sonra kullandığımız cildin bu farklı bilgilerinin hepsini yazmalı mıyız acaba? Nasıl yazmalıyız? Teşekkür ederim tekrar.
Genel kural olarak;
Eser adı. thk. Muhakkik adı vd. şeklinde eserin birden çok muhakkik tarafından hazırlandığı belirtilebilir. Örnek Te’vilat tahkiki.
el-Muġnî’de olduğu gibi her bir cild ayrı bir kitap gibi ise her cild ayrı gösterilir.
Merhaba Hocam,
Bir eserin iki tahkik edeni varsa Zotero’ya nasıl eklenir ve dipnotta nasıl yazılır?
Zotero: Muahkkik 1 – Muhakkik 2
EndNote: Muhakkik 1
Muhakkik 2
merhaba hocam, eserde hem thk hemde nşr varsa nasıl yapabilirz. misal;
Ebü’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kūb b. Muhammed el-Fîrûzâbâdî, el-Ḳāmûsü’l-muḥîṭ, thk. Mektebu’t-tahkîki’t-turâs fî müesseseti’r-risâle, Muhammed Naîm el-Araksûsî, Müessesetü’r-Risâle li’t-Tıbâa ve’n-Neşr ve’t-Tevzî, 8. Basım (Beyrut: 1426/2005), 1/1059. doğru mudur
Bir eser hem tahkik hem neşir olamaz. Genelde tahkik birden fazla yazma eserin mukabele edilmesi ile ortaya çıkan metnin yayını işlemidir. Neşir ise bir yazmaya dayalı olarak yapılan yayın faaliyedir. Eser, üzerinde yazmasa bile birden fazla yazma esere dayanıyorsa tahkiktir. Muhakkik kısmına sadece araştırmacı ismi yazılır, Kurum adı yazılmaz.
İyi günler. Fransızca bir eser hakkında yazılmış Türkçe bir kitap kritiğine atıf yapmak istiyorum. Bunu nasıl yapabilirim? Teşekkürler
Akademik dergi içinde yayımlanan yazılara makale gibi atıf yapılır.
Yazar Adı Soyadı, “Makale Adı”, Dergi Adı Cilt Numarası/Sayı Numarası (Yayın Ayı Yılı), Sayfa Numarası.
https://www.isnadsistemi.org/guide/isnad2/isnad-dipnotlu/14-makale/14-1-makale-arastirma-tek-yazarli-cok-yazarli/
Eğer muhakkikin esere yazdığım giriş kısmına atıf yapılacaksa ne yapmalıyız? teşekkürler
Kitap Bölümü-Tahkikli/Neşr Eserde, https://www.isnadsistemi.org/guide/isnad2/isnad-dipnotlu/3-kitap-bolumu/3-2-kitap-bolumu-nesredilen-eserde/
Merhaba,
Tahkikli eser eğer doktora tezi olarak hazırlanmışsa ve dipnotta tezi değil doğrudan tahkikli metni göstermek istiyorsak bu durumda nasıl bir yöntem izlememiz gerekir?
Müellif Adı, “Tahkikli Eser Adı”, Tez Adı, haz. Öğrenci Adı (Şehir: Üniversite, Tez Türü, Doktora Tezi, Yıl), sayfa.
Müellif Adı, “Tahkikli Eser Adı”, sayfa.
Müellif Adı. “Tahkikli Eser Adı”. Tez Adı. haz. Öğrenci Adı. Sayfa Aralığı. Şehir: Üniversite, Tez Türü, Doktora Tezi, Yıl.
Kaynakçada Yazar Soyadı, Adı. Kitap Adı. thk. Muhakkikin Adı Soyadı. Basım Yeri: Yayıncı, x. Basım, Basım Yılı Hicrî/Milâdî.
Örnek Saffâr, Ebû İshâk İbrâhim ez-Zâhid. Telḫîṣü’l-edille li-ḳavâʿidi’t-tevḥîd. thk. Angelika Brodersen. 2 Cilt. Beyrut: el-Ma‘hedü’l-Almânî li’l-Ebhâsi’l-Şarkiyye, 1432/2011.
2. cilt nerden geldi
Eser birden fazla ciltten oluşuyorsa kaynakçada eklenir: 8 Cilt gibi.