İSNAD Atıf Sistemi, sosyal ve beşerî bilimler alanında araştırma yapan ve yazı kaleme alan öğrenci, akademisyen ve yazarlar ile bu alanda yayın yapan kurum ve kuruluşların hizmetine sunulmuştur. Sosyal ve beşerî bilimler alanında yayın yapan birçok dergi İSNAD’ı kullanmaya başlamıştır. Lisans mezuniyet tezi, yüksek lisans tezi ve doktora tezlerinin yazımında İSNAD’ın kullanılmasını öngören ve bunu tez yazım kılavuzlarına dâhil eden üniversitelerin sayısı artmaktadır. Ayrıca ulusal ve uluslararası sempozyum ve kongre düzenleyen birçok kurum ve kuruluş, katılımcılarından bildirilerini İSNAD’a uygun olarak hazırlamalarını talep etmeye başlamıştır. Ücretsiz olarak kullanıma sunulan bu sistem, kullanıcı dostu internet arayüzü ve kaynakça düzenleme yazılım eklentileri ile hızla kabul görmekte ve benimsenmektedir. Öğrenci, akademisyen, araştırmacı ve yazarlar İSNAD’ın EndNote, Zotero, Mendeley ve RefWorks gibi atıf ve kaynakça düzenleme yazılım eklentileri sayesinde atıf ve kaynak gösterme işlemlerini daha kolay, daha hızlı ve hatasız olarak yapabilmektedirler. Bu sistemin Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri’nde kullanımı, yaygınlaşmaya devam etmektedir.
İSNAD’ın iki versiyonu bulunmaktadır: İSNAD Dipnotlu ve İSNAD Metiniçi. Sunulan bu alternatifler sayesinde atıf yapılan kaynağa dair bilgiler, metin içinde veya dipnotta gösterilebilmektedir. Örneğin psikoloji alanında hazırlanan bir makalede, kullanılan kaynağa İSNAD’a uygun olarak metin içerisinde “Mâtürîdî, 2002, 55” şeklinde atıf yapılabilir. Antropoloji, Arkeoloji, Coğrafya, Dil ve Edebiyat, Felsefe, Halkbilimi, Hukuk, İktisadi ve İdari Bilimler, İlahiyat, Müzik, Psikoloji, Sanat Tarihi, Sosyal Hizmetler, Sosyoloji veya Tarih alanında hazırlanan çalışmalarda ise kullanılan eser dipnotta “Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed el-Mâtürîdî, Kitâbü’t-Tevhîd Tercümesi, çev. Bekir Topaloğlu (Ankara: İSAM Yayınları, 2002), 55” şeklinde belirtilebilir. Buna karşın gerek İSNAD Metiniçi gerekse İSNAD Dipnotlu sistemin tercih edildiği çalışmalarda, kaynakça tek bir biçimde “Soyad, Ad. Eser Adı. Basım Yeri: Yayınevi, Basım Tarihi (Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Kitâbü’t-Tevhîd Tercümesi. çev. Bekir Topaloğlu. Ankara: İSAM Yayınları, 2002)” şeklinde oluşturulmak durumundadır. Kaynakçada eser künye bilgilerinin belli bir standartta yazılması ve nokta (.) ile ayrılması, yayınların kaynakçalarını veri tabanlarına aktararak atıf oranı ve etki değeri gibi bibliyometrik hesaplamalar yapan indekslere, bilgisayar yazılımlarınca parçalanarak anlamlandırılabilir ve okunabilir temiz veri sunmaktadır. APA, Chicago ve MLA gibi uluslararası atıf ve kaynak gösterme sistemlerinin kaynakçada eser künye bilgilerinin nokta ile ayrılarak yazılmasını gerekli görmeleri de aynı fikre dayanmaktadır.
Türkiye’de ve Türk Cumhuriyetleri’nde sosyal ve beşerî bilimler alanında her yıl binlerce yayın yapılmakta ve bu yayınlar milyonlarca atıf içermektedir. Bu atıfların doğru ve eksiksiz olarak tespiti ve bibliyometrik olarak analizi, oldukça önem taşımaktadır. Buna karşın, Türkiye’de ve Türk Cumhuriyetleri’nde sosyal ve beşerî bilimler alanında ortak bir atıf ve kaynak gösterme sistemi kullanılmaması nedeniyle atıflar doğru şekilde tespit edilememekte ve kayıt altına alınamamaktadır. İSNAD’ın kullanımının yaygınlaşması, eser adlarının ve atıfların belli bir düzen içinde yazılmasını sağlayacak ve bu durum bibliyometrik analizler yapan indeks ve veri tabanlarına temiz veri sağlayacaktır.
Yerli ve milli bir atıf sistemimiz olması çok güzel. Yaygın bir biçimde kullanılması dileğiyle…