İSNAD Atıf Sistemi / Online Kılavuz / İSNAD 2. Edisyon / Akademik Yazım / 8. Arapça Eser Adlarının Yazımı

8. Arapça Eser Adlarının Yazımı

İSNAD 2. Edisyon Akademik Yazım 7850 40

Arapça kaynak isimlerinin yazımında, genel kural olarak sadece ilk kelimenin ilk harfi büyük harfle yazılır. Ancak kitap adı içinde özel isim (şahıs, ülke, şehir veya başka bir kitap adı) varsa o da büyük harfle yazılır. Eser adları eğik (italik) olarak biçimlendirilir.

Telḫîṣü’l-edille li-ḳavâʿidi’t-tevḥîd

Şerḥu’l-Maḳāṣıd

el-Ḳand fî ẕikri ʿulemâʾi Semerḳand

Kur’ân-ı Kerîm

Kitâb kelimesi ile başlayan Arapça eserlerde ikinci kelimenin ilk harfi büyük yazılır.

Kitâbü’t-Tevḥîd | Kitâbü’l-Emvâl

Risâle kelimesi ile başlayan Arapça eserlerde ikinci kelimenin ilk harfi özel isim değil ise küçük yazılır.

Risâletü tuhfeti’l-müstecîbîn | Risâletü’t-tevḥîd

Arapça yayımlanan eser adlarının yazımında transkripsiyon alfabesi kullanılması tavsiye edilir. Osmanlıca risâlelerin neşrinde ise transkripsiyon alfabesi mutlaka kullanılmalıdır.

eṭ-Ṭarîḳatü’l-Muḥammediyye ve’s-sîretü’l-Aḥmediyye | Mîzânül-uṣûl fî netâʾici’l-ʿuḳūl

Arapça “gayn” harfi ile başlayan isimler “yumuşak Ğ” ile değil, “Ġ” harfi ile yazılır. Türkçede yumuşak g (ğ) harfi ile sözcük başlamaz.

Hatalı Kullanım: Ğâyetü’l-ihtisâr Doğru Kullanım: Ġāyetü’l-iḫtiṣâr

Türkçe çevirisi yayımlanan bir kitabın Türkçe baskısının kapağında yer alan yayın adı aynen korunur.

Bahrü’l-Medîd fî Tefsiri’l-Kur’âni’l-Mecîd

Was this page helpful?
Yes 1 No

“8. Arapça Eser Adlarının Yazımı” hakkında 40 yorum var.

  1. “Türkçe çevirisi yayımlanan bir kitanın Türkçe baskısının kapağında yer alan yayın adı aynen korunur.” cümlesinde ‘kitabın’ kelimesi hatalı yazılmış.

    Yanıtla

      1. hocam arapça sözlükler için dipnotta sözlük maddesini latin harfleriyle mi yazacağız arap harfleriyle mi

        Yanıtla

    2. Hocam bu G-Ğ harflerinin yazımıyla ilgili mantığınız yanlış. Kelimeyi Türkçe yazınca Türkçe olmuyor zaten. Önemli olan fonetik açıdan G’ye mi yoksa Ğ’ye mi yakın olduğudur. Ayrıca c, ğ, l, m, n, r, v, harfleriyle Türkçe kelimenin başlamaması sadece kelimenin Türkçe olup olmadığını tespitle alakalıdır. Nitekim bu harflerle başlayan eser isimlerini hep beraber kullanmaktayız. Üzeri noktalı G harfi deseniz daha uygun gibi.

      Yanıtla

      1. Kitap isimlerinin çeviri yazı (transkripsiyon/transliteration) alfabesi ile yazılması en doğru usûldür.
        https://www.isnadsistemi.org/guide/25-ceviri-yazi-alfabesi-transkripsiyon/

        Çeviri yazı alfabesi kullanılmıyor ise o harfin Türkçe alfabeden en uygun karşılığı tercih edilir. Bu tercihte, fonetikten ziyade teamül ve kullanım belirleyicidir. Örneğin القرآن Türkçede Kur’ân şeklinde yazılır ve bu yönde teamül oluşmuştur (https://islamansiklopedisi.org.tr/kuran). Oysa fonetik açıdan “Gur’ân” yazılabilir diyenler bulunmaktadır. Gayın harfi için ġ kullanılması en doğrudur. Bu kullanılmayacak ise teâmül olarak “g” tercih edilir. Bu teâmül ilahiyat alanında Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi’nin uygulaması ile yaygınlaşmıştır. İSNAD Atıf Sistemi’nde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin ilkeleri, takip edilmiştir.
        Örnekler:
        GARÎBÜ’l-HADÎS
        غريب الحديث
        https://islamansiklopedisi.org.tr/garibul-hadis–ebu-ubeyd

        el-GARÎBEYN fi’l-KUR’ÂN ve’l-HADÎS
        الغريبين في القرآن والحديث
        https://islamansiklopedisi.org.tr/el-garibeyn-fil-kuran-vel-hadis

        Yanıtla

  2. Hocam,
    Hatalı Kullanım: Ğâyetü’l-ihtisâr,Doğru Kullanım: Gāyetü’l-iḫtisâr yazılmış
    bunun sebebi nedir? Ğ harfine daha yakın değil mi ğayn harfi?

    Yanıtla

      1. Hocam ilkeler doğrultusunda herbirimizin kendi kitaplığını oluşturması yerine ortaklaşa bir kitap külliyatı birikimi oluşturup paylaşsak uygun olmaz mı?

        Yanıtla

        1. Şamile’deki kitaplar Zotero/Mendeley Kütüphanesi şeklinde İSNAD/İndirmeler sayfasına eklenecektir. Bunun dışında her alandan belli kişiler birlikte ortak kütüphane oluşturabilirlerse, web sitesine ekleriz, diğer araştırmacılar da istifade edebilirler.

          Yanıtla

      2. Hocam (ğ) konusunda ben biraz farklı düşünmekteyim. İngilizce yazılmış baş harfi (q) olan bir kelimeyi (k) ile yazmadığımız gibi (غArapça ile başlayan Arapça eser kelimeleri için de (g) harfinin maksadımıza uygun olmayacağı kanısındayım. Şu da var ki konuya Türkçe üzerinden yaklaşırsak son harfleri (b c d g) olan kelimelerde de aynı durumdan söz etmek gerekecektir. Emeklerinize teşekkür ederim.

        Yanıtla

        1. Türkçenin bir ilim dili olabilmesi için Türk Dil Kurumu’nun genel kabule mazhar olmuş karar ve ilkelerine uymak önemli. Bu sebeple Türkçe imlada yumuşak ğ (ğ) ile bir kelimeyi yazmamak şeklindeki ilkeye İSNAD olarak uyuyoruz.Bu nedenle “Allah, ğafûrdur” yerine “Allah, gafûrdur” şeklinde yazıyoruz. Ancak bu konuda farklı düşüncelere de saygı duyuyoruz.

          Yanıtla

  3. Abdullah hocam, çevirisi yayımlanan kitabın adı tamamen büyük harflerle yazılmış ise yine de aynen korunmalı yani tamamı büyük harflerle yazılmalı mıdır? Bu durumla makalelerde de karşılaşılıyor.

    Yanıtla

    1. Mustafa Hocam,
      “Türkçe çevirisi yayımlanan bir kitabın Türkçe baskısının kapağında yer alan yayın adı aynen korunur: Bahrü’l-Medîd fî Tefsiri’l-Kur’âni’l-Mecîd”. Bunun amacı, başka bir araştırmacının o kaynağa kolaylıkla ulaşabilmesini sağlamaktır. Eğer eser adı TAMEMEN BÜYÜK HARFLE yazılmış ise küçük harfe uyarlanabilir. Büyük ihtimalle o kitabın jenerik veya iç sayfalarında küçük harfle adı kayıtlıdır. Makale adları, bağlaçlar hariç sözcüklerin ilk harfleri büyük olacak şekilde düzenlenir: “Farklı Ebû Hanîfe Tasavvurları: Mütekekim ve Fakih Hanefiler” gibi.

      Yanıtla

  4. Sayın hocam,
    İlahiyat alanındaki çalışmalarda ortak bir dil oluşturma çabanız takdire şayan. Ancak biraz Türkçe biraz Arapça mantıkla hareket etmek hata oranını maalesef yükseltiyor. Mesela transliterasyonun müellif isimlerinde kullanılmayıp, eserlerde kullanılması, kaf ve gayın harflerinden sonra gelen medli a sesinin ā, diğer kalın harflerden sonra gelen medli a sesinin â olarak yazılması. Bu mantığı çözmekte zorlanıyorum. Yine damme hareke ile okunan bazı harflere ü, bazılarına u sesi verilmesine neye göre karar vereceğiz? Sisteminizden bir örnek: Risâletü tuhfeti’l-müstecîbîn.

    Doğru yazıma örnek verdiğiniz “Gāyetü’l-iḫtisâr” ifadesindeki sâd harfinin ṣ değil, s olarak verilmesi gözen kaçmış olmalı.

    Yanıtla

    1. Sema Hocam,
      Türkçe Transliterasyonda İSAM İslam Ansiklopedisi’nin yıllardır kullanılan sistemi genel kabul gördüğü için müellif ismi ve eser adı yazımında DİA’ya uyduk. İngilizce transliterasyonda ise E of Islam Three esas alındı. u-ü sesi, DİA kullanımı çerçvesindedir. “Gāyetü’l-iḫtisâr” yazımı en son yapılan güncellemede tashih edilmiştir. Güncel PDF versiyon sitemizden indirilebilir. Online versiyon güncellenecektir.
      GÜNCEL PDF: https://www.isnadsistemi.org/pdf/?download=true&print=true&openfile=false&file=https%3A%2F%2Fwww.isnadsistemi.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2019%2F10%2FISNAD_Atif_Sistemi_2.Edisyon_v1.5-1.pdf#zoom=page-fit&pagemode=bookmarks

      İlgi ve katkılarınız için teşekkürler
      Abdullah Demir

      Yanıtla

  5. Sayın hocam, cevabınız için teşekkür ederim. İSAM İslam Ansiklopedisi’nde de kendi içinde çelişkili yazımlar maalesef var. Gözden kaçmış olabilir diyelim.Bu örnekler yayın evlerinin yazılışı bölümünüzden, Dâru’l-Kitâbi’l-Lubnânî / el-Câmiʿatü’l-Ürdüniyye. Ürdün’e kıyasla sanırım burada da Lübnânî şeklinde bir düzeltme gerekiyor.

    Yanıtla

      1. Abdullah hocam, yayın bilgilerinin paranteze alınması yerine tüm unsurların virgül işaretiyle (,) listelendiği model hakkında ne düşünürsünüz?

        Yanıtla

  6. Hocam benim kastım, en bilimsel olanla en kolay olanı birleştirme çabanız adına İsnat Atıf sisteminin bu şekilde revize edilmesi hakkındaki görüşünüzü sormaktı. Zira belirtilmesi gereken unsurları en kolay akılda kalır ve en sade şekilde sisteme yerleştirmenin yararı konusunda hepimiz aynı düşünürüz.

    Yanıtla

  7. Hocam, Arapça eserler ilk geçtiği yerlerin dışında kısaltıldığında el- takısı kullanılmaya devam edecek mi? et-Tebṣîr fi’d-dîn ve temyîzi’l-fırḳati’n-nâciye ʿani’l-fıraḳı’l-hâlikîn, sadece Tebṣîr denilerek et- kullanılmazsa olur mu

    Yanıtla

  8. Türkçede ğ harfi ile kelime başlamaz. Doğrudur. Ancak Arapça kitap isimlerinin latin harfleri ile yazılmasına Türkçe denilmez; transkripsiyon denir. Dolayısıyla bu kuralın dışındadır. “Gāyetü’l-iḫtisâr” son derece yanlış bir kullanımdır. Zira Arapçada “g” sesi yoktur. Bu yanlıştan en kısa zamanda dönmeniz dileğiyle.

    Yanıtla

  10. Abdullah kardeşim. Mîzânül-uṣûl fî netâʾici’l-ʿuḳūl bu eserde önceki ayn harfinde işaret yok sonrakinde neden var?

    Yanıtla

  11. Arapça eserlerin tahkik sonrası yayınlanmış adı Dia’daki isminden farklı ise hangisi esas alınmalıdır?

    Yanıtla

  12. Merhaba Abdullah hocam. الأنوار في آدآب الصحبة عند الأخيار bu kitabın orijinal ismi. Bunun çevirisinde orijinal adını latin harfleriyle kullanmak istediğimizde el-Envâr fî âdâbi’s-sohbe inde’l-ahyâr mı el-Envâru fî âdâbi’s-sohbeti inde’l-ahyâri mi demeleyiz. Yani nasıl okuyorsak o şekilde mi yazıyoruz yoksa harekelere dikkate alıyor muyuz?

    Yanıtla

    1. DİA yazımını esas alıyoruz. DİA kullanımında tamlamalarda hareke yazılıyor, tek kelime halinde ve sonda yazılmıyor: el-Envâr fî âdâbi’s-sohbeti inde’l-ahyâr . DİA 1’nci cildin İmla Esasları kısmına bakılabilir.

      Yanıtla

  13. Selamün Aleyküm Abdullah hocam, ocakta tez savunmasına girmem için makalenin yayınlanması gerekir. makalem hazır: 15 sayfa, 148 dipnot ve yaklaşık 40 eser var. makale yazılmış, manuel olarak dipnot ve kaynakça oluşturulmuş, fakat isnad atıf sistemine uyarlamam gerekiyor, yoksa akademik dergiler kabul etmiyor. pratik ve uygulamalı nasıl öğrenebilirim. bir video veya görsel tavsiyeniz var mı? yardımcı olunursa memnun olurum.

    Yanıtla

  15. Hocam yukarıdaki Mîzânül-uṣûl fî netâʾici’l-ʿuḳūl isim eseri neden uṣûl kelimede û harfı kulanılır ʿuḳūl kelimede ise ū kullanılır?

    Yanıtla

Bir Cevap Yazın