İSNAD Atıf Sistemi / Online Kılavuz / İSNAD 2. Edisyon / Akademik Yazım / 25. Çeviri Yazı Alfabesi/Transkripsiyon

25. Çeviri Yazı Alfabesi/Transkripsiyon

İSNAD 2. Edisyon Akademik Yazım 20896 25

Osmanlıca metinlerin neşrinde çeviri yazı (transkripsiyon/transliteration) alfabesi mutlaka kullanılmalıdır. Diğer bilim alanlarında hazırlanan akademik çalışmalarda ise eser adlarının ve gerektiğinde kavramların yazımında bu alfabenin kullanılması tavsiye edilmektedir. Arapça eser adlarının yazımında İSNAD[1] UNICODE transkripsiyon alfabesi kullanılabilir. İngilizce olarak hazırlanan metinlerde ise transliteration alfabesi yaygın olarak kullanılmaktadır.[2]

İSNAD Atıf Sistemi Çeviri Yazı Alfabesi; Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük,[3] Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi[4] ve Encyclopaedia of Islam Three’den[5] istifade edilerek hazırlanmıştır.

İSNAD Klavye (Windows): İndir – Yükle – Dahili veya Ekran Klavyesini Kullan

Harfler Türkçe İngilizce Harfler Türkçe İngilizce
ء ʾ ʾ ض ḍ / ż[6] ḍ
ب b b ط ṭ ṭ
پ p p ظ ẓ ẓ
ت t t ع ʿ ʿ
ث s̱ th غ ġ gh
ج c j ف f f
چ ç ç ق ḳ q
ح ḥ ḥ ك k k
خ ḫ kh گ g g
د d d ل l l
ذ ẕ dh م m m
ر r r ن n n
ز z z ڭ ñ ñ
ژ j zh و v v/w
س s s ه h h
ش ş sh ي y y
ص ṣ ṣ ة ta a
Sesler ve Uzatmalar Sesler ve Uzatmalar
Türkçe İngilizce Türkçe İngilizce
ال el- al- | -l-[7] آ | ے â/ā[8] ā
َ e/a a يِ î/ ī ī
ِ ı/i i يِ [9]
ُ u /ü[10] u و ū ū
ے[11] ã خواجه Ḫvāce[12] khw

Türkçe latinizasyonda kelime sonu ünlülerinin harekeleri gösterilir; İngilizcede ise gösterilmez.

Türkçe metinde: Faysalü’t-tefrika | İngilizce metinde: Fayṣal al-tafriqa

Kaf ve gayın harfinden sonra gelen ünlünün kalın olarak uzatılması için hem Türkçe hem de İngilizce metinlerde düz çizgi (-) kullanılır.

Türkçe metinde: Kāsım, Gālib | İngilizce metinde: Qāsım, Ghālib.

PELTEK SE:

Word dosyasında “Ekle/Simge/ Tüm Simgeler/Yazı Tipi/İSNAD Font’tan ilgili harf seçildikten sonra ‘Kısayol Tuşu Ata’ komutu ile istenilen harfe kısayol atanabilir. “Peltek Se” harfine kısayol atanmasında ise yukarıdaki yol takip edilir ancak “Yazı Tipi” sekmesinin yanında yer alan “Alt Küme” içinden “Özel Kullanım Alanı” seçilir ve orada bulunan ilgili harfin kısayol ataması yapılır.

İSNAD TRANSKRİPSİYON: İSNAD Font-MS Word’e Gömülü Halde | ISNAD TRANSKRİPSİYON | İSNAD Klavye (Windows)

İSNAD Klavye (Windows): İndir – Kur- Sabit veya Ekran Klavyesi Olarak Kullan

YARDIM KILAVUZU: Transkripsiyon İşaretleri (DİA-ISNAD) ve Bilgisayar Klavyesine Tanımlanması | Doç. Dr. M. Abdülmecit Karaaslan

 

  1. İSNAD, “İSNAD Font”, https://www.isnadsistemi.org/indirmeler ↑ 
  2. İSNAD, “Transkripsiyon Alfabesi”. Ayrıca bk. “IJMES Transliteration System for Arabic, Persian, And Turkish”, https://ijmes.chass.ncsu.edu/docs/TransChart.pdf ↑
  3. Akalın vd., “Çeviri Yazı Alfabesi”, XXXX. ↑
  4. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, “Transkripsiyon İşaretleri”, https://islamansiklopedisi.org.tr/transkripsiyon_isaretleri ↑
  5. Brill, “Transliteration table for Brill Online”, https://referenceworks.brillonline.com/pages/
    help/transliteration-islam     ↑
  6. TDK Türkçe Sözlük’te dâd harfinin çeviri yazı alfabesine göre yazımında “ḍ” ve “ż” şeklinde iki ayrı harf kullanılmaz sadece “ż” harfi tercih edilir. Örnek: Kadı (Ḳāżī). bk. Akalın vd., “Çeviri Yazı Alfabesi”, XXXX. ↑
  7. Ör. wa-l-kitāb. ↑
  8. TDK Türkçe Sözlük’te Doğu dillerinden alınan sözlerin çeviri yazı alfabesine göre yazımında “â” ve “ā” şeklinde iki ayrı uzatma işareti kullanılmaz; tüm sözcüklerde üstte düz çizgi işareti kullanılır. Ör. Ḫudā. bk. Akalın vd., “Çeviri Yazı Alfabesi”, XXXX. ↑
  9. İnce harften sonra gelen med harfi olan yâ için “” harfi kullanılabilir (Kebr= كبير). ↑
  10. TDK Türkçe Sözlük’te çeviri yazı alfabesine göre yazımda “ü” harfi kullanılmaz sadece “u” harfi tercih edilir. bk. Akalın vd., “Çeviri Yazı Alfabesi”, XXXX. ↑
  11. Tarih düşürülen şiirlerde ebced hesabına göre elif ve yâ harflerinin sayı değeri farklı olduğu için bu tür kullanımlarda elif-i maksure (ے) için “ã” harfi kullanılır (عصى =ʿaṣã). ↑
  12. Farsça bazı kelimelerde yer alan vâv-ı ma‘dule harfi için “v” karakteri kullanılır (Ḫvāce = خواجه). ↑

İlişkili Dosyalar

Bu içerik ile ilişkili dosyaları bilgisayarınıza indirebilirsiniz.

Was this page helpful?
Yes 2 No 2

“25. Çeviri Yazı Alfabesi/Transkripsiyon” hakkında 25 yorum var.

  1. Hocam bu harflerin kullanılışı standart mı yani küçük ve büyük harf ayrımı yok mu? Örneğin Kurtubî’nin el-Câm‘ li ahkâmi’l-Kur’ân adlı eserini verdiğimde Kur’ân kelimesinin başındaki harfi nasıl yazacağız. Teşekkürler.

    Yanıtla

  2. Merhaba, çeviriyazım da 7 ve 3 rakamlarını gördüm. 7nin hangi sese denk geldiğini anlayabildim ancak 3ün okunup okunmadığını bile anlayamadım. Açıklarsanız çok sevinirim. Teşekkürler.

    Yanıtla

    1. “Üst çizgili i”. bk. Tablo, ttps://www.isnadsistemi.org/pdf/?download=true&print=true&openfile=false&fid=1315&file=https%3A%2F%2Fwww.isnadsistemi.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2019%2F10%2FISNAD_Atif_Sistemi_2.Edisyon_v1.6.pdf#zoom=page-fit&pagemode=bookmarks

      Yanıtla

      1. Abdullah hocam hızlı ve link ile dönüşünüz ve yukarıda gerekli düzeltmeyi yaptığınız için çok teşekkür ederim. Allah razı olsun sizden. Çalışmanız çok güzel. Sizin çalışmalaranızı esas alıyoruz.

        Yanıtla

  4. Merhaba hocam. Bu harflerin büyük hâlde olanları da yazar mısınız? Yoksa ben mi göremedim. Not: shift+f3’le büyütemiyorum

    Yanıtla

  5. Madde 8’de “.. yazımında “â” ve “ā” şeklinde iki ayrı uzatma işareti kullanılmaz; tüm sözcüklerde üstte düz çizgi işareti kullanılır.” denilmiş. Ancak diğer yandan İSNAD Atıf Sistemi 2. Edisyon’da 6. Yazar İsimlerinin Yazımı başlığı altında “Arapça ve Farsça kökenli müellif isimleri Türkçe metinde ilk geçtiği yerde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi’nin ilgili şahıs maddesinde yer alan madde başı esas alınarak yazılır: Fahreddin er-Râzî, İmâmü’l-Haremeyn el-Cüveynî gibi.” denilmiş. Bu iki kuraldan hangisini dikkate alacağız?

    Yanıtla

    1. Madde 8, Türk Dil Kurumu’nun kullanımı hakkında bilgi vermektedir: TDK Türkçe Sözlük’te Doğu dillerinden alınan sözlerin çeviri yazı alfabesine göre yazımında “â” ve “ā” şeklinde iki ayrı uzatma işareti kullanılmaz; tüm sözcüklerde üstte düz çizgi işareti kullanılır. Ör. Ḫudā. Bk. Akalın vd., “Çeviri Yazı Alfabesi”, XXXX.
      İSNAD Atıf Sistemi’ninde kaf ve gayın harflerinden sonra üst düz çizgili ā ī ū kullanımı, diğer harflerden sonra ise â î û yazımı tercih edilmiştir.

      Yanıtla

  6. DİA’dan alıntı: “MU‘CEMÜ MEKĀYÎSİ’l-LUGA معجم مقاييس اللغة
    İbn Fâris (ö. 395/1004) tarafından hazırlanan Arapça etimolojik sözlük.”

    burada mekayisi ile Faris in a’ları arasında fark nedir ki her birinde farklı transkripsiyon işareti kullanılmış? Kullanılm yanlış ise olması gereken nedir? Yukarıdaki madde 8’e göre her birinde üstte düz çizgi işareti kullanılmalı değil mi?

    Yanıtla

    1. İSNAD Atıf Sistemi’ninde kaf ve gayın harflerinden sonra üst düz çizgili ā ī ū kullanımı, diğer harflerden sonra ise â î û yazımı tercih edilmiştir.
      Madde 8, Türk Dil Kurumu’nun kullanımı hakkında bilgi vermektedir: TDK Türkçe Sözlük’te Doğu dillerinden alınan sözlerin çeviri yazı alfabesine göre yazımında “â” ve “ā” şeklinde iki ayrı uzatma işareti kullanılmaz; tüm sözcüklerde üstte düz çizgi işareti kullanılır. Ör. Ḫudā. Bk. Akalın vd., “Çeviri Yazı Alfabesi”, XXXX.

      Yanıtla

  7. Word dosyasında “Ekle/Simge/ Tüm Simgeler/Yazı Tipi/İSNAD Font’tan ilgili harf seçildikten sonra Kısayol Tuşu Ata komutu ile istenilen harfe kısayol atanabilir. “Peltek Se” harfine kısayol atanmasında ise yukarıdaki yol takip edilir ancak “Yazı Tipi” sekmesinin yanında yer alan “Alt Küme” içinden “Özel Kullanım Alanı” seçilir ve orada bulunan ilgili harfin kısayol ataması yapılır.

    Yanıtla

  8. Merhaba Abdullah Hocam,
    Word’e kısayol atamak için semboller kısmında ne isnad font’ta ne de gentium plus’ta altı çizgili s (s̱) harfini bulamıyorum. Yardımcı olabilir misiniz?

    Yanıtla

  9. Üstü çizgili i ISNAD fontu içinde var mı, yoksa nasıl temin edebiliriz? Teşekkürler

    Yanıtla

  10. Hocam iyi gunler, M1 Macbook bilgisayarda fontu indirip yuklememe ragmen, simgelerde duz cizgi harfleri ve diger uzatma sesleri ile ilgili simgeler cikmiyor maalesef. Acaba islemcinin m1 islemci olmasindan kaynakli olarak mi simgeler eksik cikiyor. Nasil bir cozum bulabilirim? Simdiden tesekkurler cevabiniz icin.

    Yanıtla

    1. Word dosyasında “Ekle/Simge/ Tüm Simgeler/Yazı Tipi/İSNAD Font’tan ilgili harf seçildikten sonra “Yazı Tipi” sekmesinin yanında yer alan “Alt Küme” içinden “Özel Kullanım Alanı” seçilir ve orada bulunan ilgili harfin kısayol ataması yapılır.

      Yanıtla

    2. Merhaba,
      Aynı sorunu ben de yaşıyorum. Abdullah Hocam önermiş olduğunuz çözüm Mac’teki Word’de maalesef uygulanmıyor. Yönlendirmiş olduğunuz sekmeler dosya içerisinde görünmüyor. Başka nasıl bir yol izleyebiliriz?

      Yanıtla

      1. Mac WORD/Düzen/Emoji ve semboller: ʿ ḍ ṣ ṭ ẓ ġ ʾ ʿā ī ū s̱ ḳ

        PANEL DÜZENLEYİCİSİNİZ kullanarak Kendinize özel klavye oluşturabilirsiniz.Sonra “Klavye Görüntüleyiciyi Göster” ile kullanabilirsiniz.
        Bk. Ekran Resmi 1- https://www.isnadsistemi.org/wp-content/uploads/2022/01/Ekran-Resmi-2022-01-10-21.46.02.png
        Ekran Resmi 2- https://www.isnadsistemi.org/wp-content/uploads/2022/01/Ekran-Resmi-2022-01-10-21.43.56.png

        Yakın zamanda MAC için siteye ekleme yapacağız, indirebilirsiniz.

        Yanıtla

  11. Abdullah Hocam iyi günler,
    Macbook bilgisayarda ʿ ʾ kestirmeleri için kısayol belirleyemiyorum. Çünkü “simgeler” kısmında bu işaretler çıkmıyor. Bunlar için kısayol oluşturmanın başka bir yolu var mı acaba?
    Şimdiden çok teşekkürler.

    Yanıtla

    1. Mac WORD/Düzen/Emoji ve semboller: ʿ ḍ ṣ ṭ ẓ ġ ʾ ʿā ī ū s̱ ḳ

      PANEL DÜZENLEYİCİSİNİZ kullanarak Kendinize özel klavye oluşturabilirsiniz.Sonra “Klavye Görüntüleyiciyi Göster” ile kullanabilirsiniz.
      Bk. Ekran Resmi 1- https://www.isnadsistemi.org/wp-content/uploads/2022/01/Ekran-Resmi-2022-01-10-21.46.02.png
      Ekran Resmi 2- https://www.isnadsistemi.org/wp-content/uploads/2022/01/Ekran-Resmi-2022-01-10-21.43.56.png
      Yakın zamanda MAC için siteye ekleme yapacağız, indirebilirsiniz.

      Yanıtla

Bir Cevap Yazın