Türkçe
Atıf/Dolaylı Aktarma: Bir kaynaktaki düşünce, tartışma veya tespite atıf yapılıyorsa ve atıf yapılan görüş atıf yapan araştırmacının kendi kelimeleri ile satıra dökülüyorsa cümlenin sonuna dipnot işareti (1) konulmalıdır. Yapılan atıf, eserin belli bir sayfasına ya da sayfa aralığına ise sayfa numarası verilmelidir. Şayet çalışmanın tümüne bir atıf varsa yani okuyucunun çalışmanın tümünü incelemesini gerektirecek bir boyutta atıf yapılmışsa dipnotta “Bu konuda bk.”, “Bu görüş ile ilgili bk.”, “Bu tartışma hakkında bk.” veya sadece “bk.” ifadesinden sonra kaynak belirtilmelidir.
Alıntı/İktibas: Eğer müracaat edilen kaynaktan ilgili kısım aynen, noktası ve virgülüne dokunulmadan, olduğu gibi alınıyorsa alıntılanan kısım “çift tırnak içinde verilir” ve sonuna dipnot numarası1 verilerek kaynağı belirtilir. Doğrudan alıntılanan metin içerisinde var olan alıntılar ise ‘tek tırnak’ kullanılarak yazılır. Doğrudan alıntılanan kısım üç satırdan uzun ise (kırk kelimeden fazla ise) ayrı bir paragraf hâlinde gösterilir. Uzun alıntıların ana metinden ayırt edilmesi için normal metin boyutundan bir küçük yazı tipi boyutunda ve paragrafın tamamının soldan satır başı hizasında girintili olarak yazılması tercih edilmelidir. Doğrudan aktarılan metinde, anlamı değiştirmemek şartıyla, bazı kelime, cümle ve paragraflar çıkarılabilir. Çıkartılan kısımların yerine üç nokta (…) konulur.
Bir kaynaktan aynen alıntılanan kısmın “çift tırnak” içine alınmadan yazılması ve sadece sonunda kaynağın yazılması ile yetinilmesi doğru olmaz. Bu kurallara uyulmadığı takdirde yazar, yayın etiği ihlali (İntihal/Plagiarism) suçlamasına muhatap olabilir.
“İktibasın belli olacak şekilde yapılması lazımdır. İlim eserlerinde, iktibas hususunda kullanılan eserin ve eser sahibinin adından başka bu kısmın alındığı yer belirtilir”.[1] “Bir eserden kaynak göstermeksizin iktibasta bulunan kişi altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasıyla cezalandırılır”.[2] “Bir eserle ilgili olarak yetersiz, yanlış veya aldatıcı mahiyette kaynak gösteren kişi, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır”.[3] “Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma cezasını gerektiren fiil, başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermektir”. [4]
ATIF ile ALINTI ARASINDAKİ FARK
ALINTI: Kaynaktaki BİLGİnin METNİ ile birlikte alınmasıdır. İki şey (bilgi + metni) alındığı için iki belirteçle 1) Alıntı İşareti (Çift Tırnak/İçerlek Paragraf) 2) Kaynak gösterimi ile belirtilmelidir.
ATIF: Bir kaynaktaki BİLGİye işaret edilmesidir. Tek şeye göndermeden bulunulduğu için bir belirteçle (kaynak gösterimi) ifade edilir.
ATIF: Bilgi → Kaynak Gösterimi
ALINTI: Bilgi + Metin → Alıntı İşareti + Kaynak Gösterimi
Tezden Makale Üretmek: Ama Nasıl?
Diyelim A kişisinin B kaynağından cümlesi cümlesine bir paragrafı alıntı yaptım. o da aynı paragrafı cümlesi cümlesine C kişisinden alıntıladı. Ben dipnota A kişisinin B kaynağını mı yazacağım yoksa C kişisinin D kaynağını mı?
Bunun için İSNAD “Aktarım” başlığına bakınız https://www.isnadsistemi.org/guide/21-aktarim-yapmak/
Abdullah Hocam merhaba.
Metin içi atıf sistemi ile bir tez yazarken doğrudan alıntı yaptığımızda da dipnot mu düşeceğiz?
Bu takdirde dipnotlu atıf sistemine geçmiş olmayacak mıyız?
Saygılar,
İhsan Özdemir
İSNAD Metiniçi kullanılırken atıflar metin içinde verilmekte tam künye ise kaynakçada belirtilmektedir. İSNAD web sitesinden PDF’i indirerek bakabilirsiniz. İSNAD Metiniçi ONLINE, güncellenecek, güncel değildir.
Selamunaleyküm.
Allah sizi sevdiklerinizle cennette ağırlasın.
“Uzun alıntıların ana metinden ayırt edilmesi için normal metin boyutundan bir küçük yazı tipi boyutunda ve paragrafın tamamının soldan satır başı hizasında girintili olarak yazılması tercih edilmelidir.”
Girinti konulmazsa ne tür bir sorun çıkar? İntihal taramasında girintinin olumlu bir rolü var mı?
Demir, Abdullah. DergiPark Editoryal Süreç Yönetimi: Ön Kontrol Aşaması (Makalenin Ön İnceleme ve İntihal Taramasının Yapılması). Ankara: İSNAD Atıf Sistemi Yayınları, 2020. https://www.isnadsistemi.org/wp-content/uploads/2020/11/A.Demir_Makalenin-Ön-İnceleme-ve-İntihal-Taramasinin-Yapilmasi.pdf
Selamunaleyküm. Yukarıdaki linkte çev. Ümit Altuğ. (Noktalı olmalı denilmiş.)
Ancak Zotero isnad atıf 2’den gösterince Ümit Altuğ şeklinde getiriyor ne nokta ne virgül geliyor. Bu durumda yazıyı dergiye gönderirken noktayı elle mi eklemeliyiz?
Merhaba. Benim sorum şu. Diyelimki ayşe hanım 1999 yılında yazdığı tezde, ali beyinin 1980 yılında yazdığı tezden faydalanmış… ben ayşe hanımın eserinden alıntılama yaparsam her ikisinin adınıda belirtmeli miyim? Şöyle belirtirsem doğru olur mu?(Ali, 1980; Ayşe 1999)
Bk. İSNAD, Aktarım Yapmak: https://www.isnadsistemi.org/guide/isnad2/akademik-yazim/21-aktarim-yapmak/
Alıntıyı dipnotta yapabilir miyiz, bu durumda kurallar aynı mı kalır
Yapılabilir, evet
Abdullah bey, ben sürekli TOPSIS yöntemi ile farklı makaleler yazmaktayım. Örneğin bu tanımı yayınlanan bir makalemde kullandım. Bundan sonrada her yazacağım makalede de kullanmak istiyorum. Nasıl atıflayabilirim. “TOPSIS yöntemi, ilk olarak 1981 yılında Hwang ve Yoon tarafından (Hwang ve Yoon, 1981), 1987 yılında Yoon (Yoon, 1987: 277-286) ve 1993 yılında Hwang, Lai ve Liu tarafından geliştirilen çok kriterli bir karar verme yöntemidir (Hwang, Lai ve Liu, 1993: 889-899). TOPSIS yöntemi, belirlenen alternatifleri en iyiden başlayarak sıralamak suretiyle karar vericiye yol göstermektedir.” Bilgi verilmesi rica olunur. Saygılarımla.
Yahya Hocam, bu yöntemi kullanıp açıkladığınız ilk makaleye atıf yapabilirsiniz.
Örn: TOPSIS Yöntemi ve uygulanması hakkında bk. Yahya….
Cevabınız içi teşekkür ediyorum, Abdullah bey. Ben henüz tez aşamasında bir yüksek lisans öğrencisiyim. Amacım akademik personel olabilmek. Olduğumda inşallah hocalık unvanına nail olacağım. Saygılarımla.
merhaba hocam,
alıntı yaparken, aynı eser, aynı yazar, aynı yayınevi, aynı basım yeri, fakat farklı yayın tarihi olan eserleri sonraki geçtiği yerlerde nasıl gösterebiliriz?
Merhaba,
Bu özel bir durum, basım tarihleri farklı olan aynı eser kullanılacak ise ikisinin karışmaması için baskı sadece baskı tarihleri tekrarlanabilir.
Soyad, Eser Adı (İstanbul: X Yayınları, 1998), 17
Soyad, Eser Adı (İstanbul: X Yayınları, 2021), 13
veya eser adlarının ilk geçtiği yerde bilgi verilip rumuz kullanılabilir. Soyad, Eser Adı (1998), 17; a.mlf. Eser Adı (2021), 44.
merhaba hocam başkasından edindiğimiz fikirlerde tırnak alıntısı olmadan kaynak vermeyi nasıl yapacağız bir örnek gösterir misiniz
Esra Koç, atıf ve alıntı yapmanın anlaşılmanın ancak örnek cümleleri görmekle mümkün olduğunu ileri sürmektedir.*
Merhaba ders notunu nasıl kaynakça da gösterebilirim hocam ?
Kaynak göstermekten amaç, başka araştırmacıların o kaynağa ulaşabilmesi ve aktarılanı kontrol edebilmesidir. Ders notundaki bilgelere başka kitaplardan ulaşılabiliyorsa ulaşılması gerekir. O bilgi sadece o ders notunda ise aşağıdaki gibi kaynak gösterilebilir.
Yazar Ad Soyad, “X Dersi Notları”, x Özel Kütüphanesi, sayfa numarası.
Abdullah Demir, “Sistematik Kelam Ders Notları”, Fatma Özçelik Özel Kütüphanesi, 12-16.
Bü tür kaynaklar, APERTA, ZENODO, ACADEMIA, ARCHIEVE gibi herkese açık bir kaynağa yüklenmiş ise o siteye atıfla kaynak gösterilebilir.
Uzun bir paragrafında sonunda verilen atif o paragrafında butunu için mi bunu nasil anlariz
Paragraf çift tırnak içinde ise bütünü ALINTIDIR. Çift tırnak içinde ve içerlek paragraf değilse ATIF tümü için de olabilir son cümle için de. Bu cümle akışından belli olur.
Merhaba. İngilizce bir makaleden alıntı yapacağım ama o alıntıyı Türkçe’ye çevirip kullanacağım. Çeviri olduğunu belirtmem gerekir mi? dipnotta ve kaynakçada nasıl belirtmeliyim?
“….. (çev.AS)” A: Yazar adının ilk harfi S: Soyadının ilk harfi
Abdullah hocam ben sorumu nasıl soracağımı bilemedim örnek vererek sormak istiyorum. Ebû Mûsâ şöyle demiştir. “Hz. Peygamber: “Mü’min ile mü’min (birbirine karşı) duvar gibidir, birbirini sımsıkı tutarlar.” buyurdu da bunu söylerken parmaklarını birbirine geçirip sımsıkı kilitledi.” bu yazdığım örnek kaynağında böyle yazıyor yani tırnak içinde anlatırken tekrar tırnak açmış. bu durumda burada yukarıda yazan “Doğrudan alıntılanan metin içerisinde var olan alıntılar ise ‘tek tırnak’ kullanılarak yazılır” kuralına göre mi yazılacak. yani tırnağın içindeki tırnak tek tırnak olarak mı yazılacak. teşekkürler.
Ebû Mûsâ şöyle demiştir. “Hz. Peygamber: ‘Mü’min ile mü’min (birbirine karşı) duvar gibidir, birbirini sımsıkı tutarlar’. buyurdu da bunu söylerken parmaklarını birbirine geçirip sımsıkı kilitledi.”
Hocam merhaba, bir kaynaktan alıntı yapacağım. Uzunca bir paragraf olduğu için bunu blok alıntı şeklinde, girintili olarak yapmam gerekiyor. Ancak ben direkt alıntı yerine kendi cümlelerimle aktarma yapmak istersem o paragrafı kendi ifadelerimle yine aynı şekilde girintili olacak halde mi yazmam gerekiyor? Şimdiden teşekkürler.
ALINTI 40 kelimeden az ise çift tırnak, çoksa blok alıntı yapılır. ATIF yapılacaksa tırnak veya blok düzenlemesi gerekmez. Burada önemli olan ATIF-ALINTI şartların uymaktır.